logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

W.J. Stokvis’ Koninklijke Fabriek van Metaalwerken N.V. te Arnhem

stokvis in 1910Wolf Joseph Stokvis werd op 23 maart 1840 geboren in Rotterdam. In 1865 richtte hij in Arnhem W.J. Stokvis’ Koninklijke Fabriek van Metaalwerken N.V. op. De fabriek was gevestigd aan de Oude Kraan 62 te Arnhem, maar in haar lange bestaan waren er ook nog vestigingen in andere delen van de stad, aan de Verlengde Rijnkade en de Oeverstraat. Bovendien had het bedrijf filialen in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.



foto links: W.J. Stokvis in 1910 (bron: Geheugen van Nederland)


Vanaf het begin maakte de-fabriek een uitgebreide reeks producten variërend van kranen en lampen tot gaskachels. Later richtte de ontwikkeling en de productie zich vooral op producten voor waterbeheer, zoals stortbakken voor wc’s, gebaseerd op ontwerpen van zoon Philip.

Daarnaast begon W.J. Stokvis zich bezig te houden met de handel in fietsen, bijvoorbeeld de merken Centaur, Humber en Swift. Eind negentiende, begin twintigste eeuw kwam daar de import en verkoop van automobielen bij. De auto's werden door hem via een nationaal netwerk van verkoopagenten verkocht als Stokvis-Dion voiturettes, Stokvis-Panhard rijtuigen en Stokvis-Daimler rijtuigen. Daarnaast presenteerde hij onder eigen merk in november 1900 een lichte voiturette, de Stokvis-Motorette, die vanaf 1901 verkrijgbaar was.

Dit was echter maar van korte duur waarna de auto’s verder onder hun eigen merknaam werden verhandeld. Dit waren de merken BMC (1899), Daimler (1899-1901), Panhard & Levassor (1899-1927), De Dion-Bouton (1899-1903), Georges Richard (1902), Clément-Bayard (1904-1919) en Rochet-Schneider (1905). Ook werd gehandeld in autobanden en aanverwante onderdelen.

In latere jaren kwamen er nog meer automerken bij, bijvoorbeeld de Engelse Humber (1905 en 1912-1916) en de Amerikaanse merken Dodge (1917-1923), Jeffery (1917), Apperson (1919), National (1917-1919) en Rollin (1925).

Wolf Joseph Stokvis overleed op 25 december 1925 te Arnhem, maar het bedrijf bestaat nog steeds onder de naam WISA naar de initialen W.J.S. en de vestigingsplaats Arnhem. In 1983 wijzigde de J in een I en kreeg de handelsonderneming zijn huidige naam.

197 01 08 1900 Stokvis Clement Bayard 1906 GANijmF52019
Rijksnummer 197 op een Clement-Bayard van de firma W.J. Stokvis met zoon Philip Joseph Stokvis (1867-1943) aan het stuur














stokvis wisa stortbak
WISA toilet met stortbak


















Stokvis Dion 1900 adv. De Kampioen
Stokvis-Dion uit 1900
















humber rijwiel stokvis
Catalogus van Humber rijwielen uit 1906





















humberette stokvis
advertentie Humberette 1913
















panhard stand stokvis
Stand van W.J. Stokvis op de 2e Nederlandsche Jaarbeurs te Utrecht in 1918















stokvis oude kraan arnhem

Voorkant van de nieuwe fabriek van Stokvis aan de Vijfzinnenstraat gezien in de richting van de Bergstraat (1919)


































Tekst Rutger Booy met gebruikmaking van onderstaande bronnen:
Wisa via http://www.wisa-sanitair.com/
Kunstbus via http://www.kunstbus.nl/design/w.j.+stokvis.html
https://www.arnhem6811.nl/2018/06/21/groeten-uit-het-coehoornkwartier-stokvis/