logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

Jos van der Schoot en Peugeot

Door Frans Kense

In Tilburg is DESTIL een bekend en bloeiend bedrijf. Minder bekend is dat de naam DESTIL afkomstig is van de samenvoeging ‘van DEr Schoot TILburg’.

Ruim honderdvijftig jaar geleden was de grondlegger van het bedrijf, Willem v.d. Schoot in de Heuvelstraat als messenmaker begonnen. Zijn zonen, zes in totaal, hebben zijn bedrijf met succes uitgebreid. Zoon J.A.M. (Jos) van der Schoot (1873-1953), in 1901 getrouwd met A.M. Hoofs, was degene die zich op fietsen, motorfietsen en auto’s ging toeleggen. Rond 1903 is hij onder de naam Schoot-Hoofs gestart met een werkplaats in de Kuiperstraat bij het Wilhelminapark.
Frankrijk liep in die tijd voorop met de ontwikkeling van voertuigen als fietsen, motoren en auto’s. Jaarlijks in december, werd er in Parijs een tentoonstelling gehouden van de nieuwste ontwikkelingen op dat gebied. Fabrikant Peugeot was toonaangevend, met name op het gebied van (race)fietsen.

peugeot 18970715 schoot

Al in 1897 adverteerde W. v.d. Schoot met zijn ‘Tilburgsche Rijwielhandel’ in de Willem II-straat met Franse Peugeot fietsen. Zelfs exposeerde hij Peugeot fietsen in april 1898 op de Rijwieltentoonstelling in Amsterdam.
In Brabant en met name Tilburg met zijn wielerbaan, de Velodrome, was het fietsen volkssport nummer 1.
We kunnen ervan uitgaan dat zoon Jos v.d. Schoot in Frankrijk is geweest om met succes te onderhanden met Peugeot over de alleenvertegenwoordiging van Peugeot want in op 12 mei 1904 verscheen in de Nieuwe Tilburgsche Courant de mededeling: ‘De Tilburgse firma Jos v.d. Schoot-Hoofs treed op als importeur voor geheel Nederland van de fietsen met het merk Peugeot’ .
 
peugeot 19060728 schoot

De firma M.J. (Michiel) de Groot uit de Prinses Sophiastraat had in 1903 een Hinderwetvergunning aangevraagd en gekregen voor ‘het oprichten van een rijwielfabriek en smederij’. Uit deze advertentie uit 1906 blijkt dat Jos v.d. Schoot als importeur deze Michiel de Groot als dealer voor Tilburg heeft aangesteld. Tevens is hierop het brede assortiment van Peugeot goed te zien.
Als ‘Hoofdagent voor Nederland en Koloniën van Peugeot rijwielen en motorrijwielen’ was Jos v.d. Schoot ‘verplicht’ om jaarlijks deel te nemen aan de RAI-tentoonstellingen in Amsterdam in februari. Maar ook om jaarlijks in december aanwezig te zijn op de Franse ‘Salon de l’Automobile’ op de stand van Peugeot voor het opvangen van Nederlandse potentiële klanten.
Daarbij kwam nog de ‘Internationale Tentoonstelling’ in Tilburg. Zowel in juli 1909 als die in 1913 is Jos v.d. Schoot ook hier aanwezig met een eigen stand op die tentoonstellingen.
In 1909 staat nadrukkelijk in de catalogus dat hij optreedt als importeur van Peugeot automobielen en motorrijwielen.

peugeot 19070200 schootadvertentie februari 1907

peugeot 19070717 schootbriefhoofd uit 1907

peugeot 19100000 schoot

Relatief laat, pas in 1905 was Peugeot begonnen met de productie van auto’s. Maar of de verkoop van Peugeot auto’s in die jaren in Nederland ook een succes was, is niet duidelijk. Toch richtte Jos v.d. Schoot in december 1908 de ‘Tilburgsche Automobiel-garage’ op met een startkapitaal van Dfl. 25.000 , samen met een werktuigkundige Vogels en twee heren Bakker. Van het succes van deze ‘Tilburgse Auto Garage’ is weinig bekend. Wel bestond er bijgaande vermelding in de Michelin-gids van 1910.

Ook exposeert hij Peugeot-auto’s op de RAI in Amsterdam, zoals in 1910.
Op de Internationale Tentoonstelling in Tilburg van 1913 blijkt er sprake van een ingrijpende wijziging. Jos v.d. Schoot staat nu in de catalogus als: ‘Rijwielfabrikant, Tilburg. Handel engros in rijwielonderdelen.’ Maar niet meer als hoofdvertegenwoordiger van Peugeot-fietsen! In dat jaar 1913 adverteert de firma Leonard Lang uit Amsterdam als importeur van Peugeot auto’s. Jos v.d. Schoot is dus in 1913 zijn agentschap van Peugeot kwijt.
Het blijkt wel moeilijk om die wijziging doorgevoerd te krijgen in de landelijke telefoongids. In de gidsen van 1913 tot-en-met 1921 staat Jos v.d. Schoot nog steeds vermeld als ‘Hoofdagent Peugeot rijwielen en motorrijwielen. Kuiperstraat 1’. Pas in 1922 verdwijnt ‘Hoofdagent Peugeot’ en staat er ‘Rijwielen en motorrijwielen, Kuiperstraat 1’
Vanaf augustus 1914, met de Eerste Wereldoorlog, is het afgelopen met de bevoorrading vanuit Frankrijk. Zoals zoveel importeurs van Duitse en Franse auto’s wordt snel overgeschakeld op Amerikaanse leveranciers.

Jos v.d. Schoot ziet de auto-import en het houden van een autogarage verder voor gezien en op het adres Wilhelminapark 21, concentreert hij zich verder op fietsen. De naam ‘Tilburgsche Automobiel Garage’ draagt hij in 1916 over aan zijn vriend en voormalige dealer M.J. de Groot die sinds 1908 in de Willem II-straat is gevestigd.

Uniek is dus dat Jos v.d. Schoot als enige in Tilburg en als één van de weinigen in Brabant, er ooit in is geslaagd om jarenlang de alleenvertegenwoordiger voor Nederland van een belangrijke autoproducent te zijn. In dit geval van Peugeot, van ca. 1903 tot 1913.